«Έξυπνη Κάρτα»

Μετά την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση του Γιωργάκη και την Κάρτα του Πολίτη του Αντωνάκη ήρθε και ο Αλεξάκης για να μας μιλήσει για την ένωση σε μία κάρτα των στοιχείων της ταυτότητας, ΑΦΜ, ΑΜΑ και ΑΜΚΑ σε μία κάρτα που θα φέρει τον αριθμό ΑΜΚΑ, αποδεικνύοντας ότι δεν διαφέρει σε τίποτα από τους προηγούμενους και κερδίζοντας, δικαιωματικά και αυτός, το υποκοριστικό στο τέλος του ονόματός του προς ένδειξη της μεγαλειώδους σκέψης και διακυβέρνησής του.

«Κέρδη και ωφέλειες» από την Κάρτα

Σύμφωνα λοιπόν με τους «ειδικούς» ο πολίτης έχει τα μάλα να ωφεληθεί από αυτήν την συγκεντρωτική κάρτα. Έτσι ακούμε για πάταξη φορολογίας, πάταξη μαύρης εργασίας, υψηλή ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων, εκπτώσεις, διευκόλυνση στη γραφειοκρατία, μείωση εξόδων κράτους από την μείωση των δημοσίων υπαλλήλων και άλλα ευφάνταστα και ευτράπελα. Και λέω ευφάνταστα και ευτράπελα γιατί μόνο κάποιος άσχετος με την πραγματικότητα θα μπορούσε να βρει οφέλη εκεί που υπάρχουν μόνο κίνδυνοι και δη τέτοια που να αντικρούονται τόσο εύκολα. Ας πάμε να τα δούμε ένα προς ένα:
Πάταξη φορολογίας: Ως γνωστόν αυτός που δεν έχει εργασία (ντρέπομαι να γράψω το επίσημο νούμερο της ανεργίας) δεν έχει και τίποτα να δηλώσει από κέρδη εργασίας. Οι δε «τυχεροί» μισθωτοί δε μπορούν να αποκρύψουν εδώ και πάρα πολλά χρόνια τίποτα. Επομένως από τους μισθωτούς θα πατάξει μόνο αυτούς που δουλεύουν «μαύρα» και θα τους τιμωρήσει γιατί «ανάγκασαν» το αφεντικό τους να τους προσλάβει χωρίς ένσημα… Για τους άλλους ξέρουμε για τις offshore και τους λογαριασμούς σε ξένες (κυρίως Ελβετικές) τράπεζες που έχουν την δυνατότητα να φοροδιαφεύγουν ακόμα και αν τα ονόματά τους βρίσκονται σε λίστες, ενώ η τακτική τους βρίσκει ολοένα και μεγαλύτερη απήχηση στους ίδιους τους πολιτικούς μας.
Πάταξη μαύρης εργασίας: Καλά εδώ γελάμε. Ολόκληρη VW ξεγελούσε επί χρόνια ολόκληρα το κράτος, όχι της Ζιμπάμπουε ή το Ελληνικό, αλλά το Αμερικάνικο που έχει κάποιους στοιχειώδεις ελέγχους και υπηρεσίες και εσείς πιστεύετε ότι δεν θα βρεθεί ένα λογισμικό για να παραποιεί τα στοιχεία των εργαζομένων;
Ασφάλεια προσωπικών δεδομένων: Δεν θα καθίσω να απαριθμήσω τις περιπτώσεις υποκλοπής των δεδομένων σε Ελλάδα και παγκοσμίως γιατί θα χρειαστώ μια ζωή μόνο για αυτές που έγιναν γνωστές. Η ασφάλεια στοιχείων που συνδέονται ηλεκτρονικά είναι απλά ένα μύθος. Πάντα υπάρχουν κενά ασφαλείας που μπορεί να εκμεταλλευτεί ένας «χάκερ» με την ηλικία ενός παιδιού και όσο θα υπάρχουν δίκτυα και μάλιστα όσο αυτά θα μεγαλώνουν, θα αλληλεπιδρούν μέσω σύνδεσής τους με άλλα ο κίνδυνος θα μεγαλώνει αντί να μικραίνει. Κανένα σύστημα δεν είναι απρόσβλητο αλλά ας μην ξεχνάμε και τους διαχειριστές (υπαλλήλους και το ίδιο το κράτος) που για προσωπικό κέρδος ή λόγω συμφωνιών (Ελλάδος με ΕΕ και ΕΕ με ΗΠΑ) μπορούν να πωλούν ή να ανταλλάσσουν δεδομένα από και προς άγνωστο αριθμό κέντρων επεξεργασίας και διαχείρισης δεδομένων.
Διευκόλυνση στη γραφειοκρατία: Αυτό είναι ένα μεγάλο ψέμα γιατί το πρόβλημα της γραφειοκρατίας δεν είναι απλά ο αριθμός των χαρτιών που απαιτούνται και που σε τελική ανάλυση δεν είναι δύσκολο να βγάλεις. Το πρόβλημα είναι οι ουρές, η ανεπαρκής πληροφόρηση, οι αλλαγές σε νόμους και διαδικασίες καθώς και η νοοτροπία υπαλλήλων και πολιτών. Και αυτά δεν λύνονται ως δια μαγείας με μια «έξυπνη κάρτα».
Εκπτώσεις και μείωση δαπανών του κράτους: Αυτοί που τα λένε αυτά δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως αφελείς. Είναι σίγουρα κακόβουλοι για τους παρακάτω λόγους: Η κάρτα έχει κόστος το οποίο θα κληθούν να πληρώσουν οι πολίτες. Η κάρτα χαλάει, σπάει, χάνεται, κλέβεται οπότε μιλάμε για έξτρα κόστος. Αν ειδικά συνδεθούν και με τραπεζικό λογαριασμό θα υπάρχει και ετήσιο κόστος των τραπεζικών συναλλαγών με μεγάλο κέρδος για τις τράπεζες αφού ως γνωστόν τα μηχανήματα διώχνουν υπαλλήλους και δεν παίρνουν αποζημιώσεις. Για να λειτουργούν αυτές οι κάρτες χρειάζονται μηχανήματα υποδοχής ή ανάγνωσης τα οποία πρέπει να στελεχώσουν όλες τις δημόσιες υπηρεσίες (αλήθεια ποιος θα αναλάβει την εργολαβία;). Χρειάζεται λογισμικό για να λειτουργήσουν και προσωπικό που θα εκπαιδευτεί κατάλληλα στο χειρισμό του λογισμικού (να κι άλλη εργολαβία, τρέξτε να προλάβετε…). Φυσικά όλα αυτά τα έξοδα θα μετακυλήσουν στον πολίτη. Και ας μην ξεχνάμε ότι η τεχνολογία εξελίσσεται, τα μηχανήματα χαλάνε, χρειάζονται συντήρηση κ.ο.κ. Σε όλα αυτά ας προσθέσουμε ότι δεν υπάρχει σαφής προϋπολογισμός (άρα μεγαλύτερη ευκαιρία για «φάγωμα» κρατικού χρήματος) ενώ ταυτόχρονα ζούμε και στην χώρα της οργάνωσης όπου οι προϋπολογισμοί γίνονται για να ξεπερνιούνται κατά 300% (βλ. Ολυμπιακούς Αγώνες).

Αληθινοί υπαρκτοί κίνδυνοι
Αναφέραμε ήδη κάποιους από τους κινδύνους αλλά ας τους δούμε πιο αναλυτικά μαζί με κάποιους άλλους που συνήθως διαφεύγουν της προσοχής μας.
Η αρχή θα γίνει με ΑΜΚΑ, ΑΦΜ, Ταυτότητα και ΑΜΑ. Ποιος εγγυάται ότι αυτή μέσω της εξοικείωσης δεν θα προχωρήσει σε άλλες κάρτες όπως χρεωστικές, πιστωτικές, εργασιακές, διοδίων, δημότη, κτηματολογίου ψηφοφόρου, σούπερ μάρκετ κ.ο.κ.; Μέσω της συλλογής αυτών των στοιχείων θα έχουν συγκεντρωτικά το φορολογικό, αστυνομικό, ποινικό, υγειονομικό, εργασιακό, ιδιοκτησιακό και καταναλωτικό σου προφίλ, εν ολίγοις ολόκληρη την προσωπική σου ζωή.
Οι επιλογές σου θα καθορίζονται από μεγάλες εταιρίες που αφού θα ξέρουν τι τρως, από πού ψωνίζεις, πόσο συχνά ψωνίζεις, πόσα ξοδεύεις, πόσα έχεις για να ξοδέψεις, πότε το τρως, τι θα έπρεπε να τρως λόγω προβλημάτων υγείας κ.ο.κ.
Επίσης το τσιπάκι της κάρτας σύμφωνα με τη νέα τεχνολογία που ήδη εφαρμόζεται σε πολλές χώρες της ΕΕ και φέρει το όνομα RFID (ταυτοποίηση μέσω ραδιοσυχνοτήτων) θα μπορεί, με ένα κατάλληλο δίκτυο ανάγνωσης αυτών των καρτών, να παρακολουθείται δίνοντας αναφορά για όλες σου τις μετακινήσεις.
Όπως ο συγκεντρωτισμός της εξουσίας μπορεί να οδηγήσει σε ολοκληρωτικά καθεστώτα έτσι και η συγκέντρωση των προσωπικών δεδομένων μπορεί να οδηγήσει σε απόλυτο έλεγχο που μπορεί να έχει πολλές πλευρές. Ποιος εγγυάται ότι ο «μεγάλος αδελφός» διαχειριστής αυτών των δεδομένων δεν μπορεί να διαστρεβλώσει τα στοιχεία (που σημειωτέων δεν θα μπορεί μετά να αποδειχθεί) για λόγους που συμφέρουν την εκάστοτε εξουσία; Και ποιος θα φυλάει το φύλακα; Χωρίς σε αυτά φυσικά να συνυπολογίσουμε τους «χάκερ» και τους κακόβουλους υπαλλήλους.
Και τι θα γίνει όταν θα γίνεις απλά ένα νούμερο σε μια βάση δεδομένων; Η επιβίωση σου θα εξαρτάται από αυτό το νούμερο και ουαί και αλίμονο αν ποτέ χαθεί (κλοπή, απώλεια) γιατί τότε από νούμερο θα γίνεις ένα μηδενικό. Τα αναφαίρετα δικαιώματά σου θα ισχύουν μόνο επί τη εμφανίσει αυτής της κάρτας. Η μη κατοχή της θα σε θέτει αυτόματα εκτός κοινωνίας.

Αφελείς «αντιρρήσεις»
Υπάρχουν φυσικά και οι αφελείς που αφού έχουν δώσει και συνεχίζουν να δίδουν όλα τους τα στοιχεία χωρίς δεύτερη σκέψη σε facebook, τράπεζες, σούπερ μάρκετ, εταιρίες κινητών, εταιρίες λογισμικών Η/Υ και άλλους «κοινωφελείς» οργανισμούς θα προβάλλουν τις αντιρρήσεις τους: «Ήδη με παρακολουθούν αν θέλουν. Εγώ είμαι καθαρός δεν έχω τίποτα να κρύψω. Αυτά τα λένε αυτοί που παρανομούν και θέλουν να συνεχίσουν να το κάνουν».
Η απάντηση σε αυτόν τον τρόπο σκέψης είναι εύκολη: Απαγορεύεται να κυκλοφορείς χωρίς ταυτότητα, άρα θα απαγορεύεται να κυκλοφορείς και χωρίς την Κάρτα. Ενώ ακόμα επιτρέπεται αν το θελήσεις να μην έχεις λογαριασμό σε facebook, να μην πάρεις το κινητό σου, να μην έχεις κάρτα στο σουπερμάρκετ ή στα διόδια, να μην έχεις λογαριασμό σε τράπεζα, να χρησιμοποιείς ελεύθερο λογισμικό στον Η/Υ σου ή να μην κάνεις ηλεκτρονικές αγορές με πιστωτική.
Η κάρτα εμπεριέχει δέσμευση και υποχρέωση που με τη σειρά τους επιφέρουν ελαχιστοποίηση της ελευθερίας την οποία κάνουν απολύτως ορατή με την συγκέντρωση των προσωπικών δεδομένων σου σε τρίτους που σίγουρα ενδιαφέρονται λιγότερο για εσένα και περισσότερο για την τσέπη τους. Σήμερα πρώτον, μπορείς ακόμα να επιλέγεις εσύ ποια στοιχεία κάνεις ορατά και δεύτερον, αυτά τα στοιχεία είναι διάσπαρτα και ειδικού ενδιαφέροντος. Επιπλέον αν έχουμε ήδη τόσα κρούσματα πώλησής τους σε τρίτους από ανήθικους και παράνομους τι σε κάνει να πιστεύεις ότι δεν θα τα έχουμε αύριο που αυτά τα στοιχεία θα είναι πιο συγκεντρωμένα και επομένως πιο πολύτιμα.
Ακόμα και η απλή πρώτη ένωση ΑΜΚΑ, ΑΦΜ, ΑΜΑ και Αστυνομικής Ταυτότητας είναι επικίνδυνη γιατί αν κάποιος «βάλει χέρι» στο ΑΜΚΑ σου θα ξέρει όλο το φορολογικό σου, ιατρικό σου, ασφαλιστικό σου και ποινικό σου προφίλ, δεδομένης της σύνδεσης των παραπάνω υπηρεσιών. Με αυτόν τον τρόπο κτίζεται μια ηλεκτρονική φυλακή που ειδικά στην Ελλάδα χωρίς σχετικές νομοθεσίες και με γνωστή την παρουσία διαφθοράς, εξωθεσμικών φανερών και μυστικών οργανώσεων θα έχει σίγουρα όλες τις αρνητικές συνέπειες αυτής της φυλάκισης και καμία από τις θετικές με τις οποίες μας βομβαρδίζουν καθημερινά.
Αντιθέτως, θα πρέπει να διασφαλιστεί η αποκέντρωση των δεδομένων, η απαγόρευση αντιστοίχισής τους και η απόρρητη φύλαξή τους. Ως ένα απλό παράδειγμα θα αναφέρω την περίπτωση των Εβραίων στο Άμστερνταμ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: Η μεγαλύτερη  απέλαση Εβραίων σε όλη την Ευρώπη έγινε από το Άμστερνταμ γιατί ο Δήμος του, ήδη πριν το 1940, είχε συγκεντρωμένα όλα τα στοιχεία των πολιτών του από όλους τους εντός και γύρω δήμους με θρήσκευμα και φυσικά καταγωγή…

Άλλες επιπτώσεις (ψυχολογικές και κοινωνικές)
Πέρα από τους προφανείς κινδύνους που αναφέραμε υπάρχουν και άλλες επιπτώσεις που χρειάζονται ψυχολογική εμβάθυνση και γνώσεις ανθρωπολογίας και κοινωνιολογίας για να γίνουν ορατοί. Θα τους αναφέρουμε επιγραμματικά γιατί μια αναλυτική παρουσίαση αφ’ ενός δεν είναι δυνατή λόγω των περιορισμένων γνώσεων του συντάκτη αλλά και θα απαιτούσε πολύ μεγάλο χώρο.
 -Όταν γνωρίζεις ότι παρακολουθείσαι αλλάζει η συμπεριφορά σου, οι προτιμήσεις σου, τα ενδιαφέροντα και οι δραστηριότητές σου προς την κατεύθυνση φυσικά η οποία είναι ευρέως αποδεκτή.
 -Επομένως ο αυθορμητισμός του ατόμου μειώνεται όπως και η πρωτοτυπία του. Με λίγα λόγια γίνεσαι ακόμη πιο «ρομπότ».
 -Μειώνονται έτσι και οι όποιες δυνατότητες προσωπικής εξέλιξης που σου έχει αφήσει η κοινωνία. Όλα τα παραπάνω μπορεί να οδηγήσουν σε απομόνωση το άτομο.
-Η δυνατότητα συλλογής δεδομένων επιλεκτικά αρνητικών στοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε μια παραπλανητική συνολική εικόνα του ατόμου (πχ. από ΜΜΕ).
-Όλα τα παραπάνω σημαίνουν ότι το άτομο χάνει τη δυνατότητα να αυτοπροσδιορίζεται κοινωνικά, να αναπτύσσει σχέσεις με το κοινωνικό του περιβάλλον οι οποίες να εξαρτώνται από δικές του επιλογές και να μην μετατρέπονται σε πληροφοριακά δεδομένα. Το άτομο παύει να αυτενεργεί και το αυτεξούσιο του χάνεται αφού συμμορφώνεται σε γενικούς κανόνες (αυτοκαλουπώνεται στα πρότυπα των εκάστοτε παρακολουθούντων).

Εν είδει επιλόγου
Από την Αγγλία όπου υπήρξε και μεγάλη αντίδραση (βλ. σάιτ no2id.net) ήδη από τις αρχές του 2009 όταν και άρχισε η προαιρετική κυκλοφορία αυτής της κάρτας, μας έρχεται η παρακάτω ταινία μικρού μήκους (15’ του 2005, με ελληνικούς υπότιτλους) που αποτυπώνει πολύ καλά τις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει αυτή η κάρτα σε εμάς τους ίδιους και την κοινωνία μας.