Η πτώχευση του 1893: Ένα έγκλημα ίδιο με το σημερινό της Ελλάδας των Μνημονίων

Πριν από την πτώχευση του 1893, το χρέος της χώρας είχε δεκαπλασιαστεί. Σε διάστημα 18 ετών, συνολικά σχηματίστηκαν 22 κυβερνήσεις.

Η τρύπα στο κρατικό ταμείο ήταν πλέον εκτός ελέγχου και η χώρα ζητούσε νέα δάνεια, για να πληρώσει τα παλιά. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα ήταν ο καλύτερος πελάτης.

Δανειζόταν με τεράστια επιτόκια, που δεν υπήρχαν σε καμία πολιτισμένη αγορά της Ευρώπης.

Μέσα σε 15 χρόνια, η χώρα πήρε εννιά δάνεια. Από τα 640 εκατομμύρια χρυσά γαλλικά φράγκα, στην Ελλάδα έφτασαν μόλις τα 465 εκατ..

Περίπου 200 εκατομμύρια φράγκα έφυγαν σε μεσάζοντες, εγγυήσεις και σε παλιές υποχρεώσεις προς τράπεζες.

Οκτώ από αυτά τα δάνεια συνήφθηκαν από τις κυβερνήσεις Τρικούπη, που ονειρευόταν μια Ελλάδα σύγχρονη. Η διαπλοκή ήταν απαραίτητη προϋπόθεση και για να δανειστούμε και για να πτωχεύσουμε.

Στη χρεοκοπία συμμετείχαν κι Έλληνες μεγιστάνες, που έβγαλαν τεράστια κέρδη από την ελληνική δανειοδότηση.

Κάποιοι απέκτησαν τότε παρατσούκλι. Ο λαός τους αποκαλούσε χρυσοκάνθαρους, δηλαδή παρασιτικά ερπετά, ντυμένα με χρυσό.

Στην ουσία, ήταν οι μεσολαβητές, για να πάρει η Ελλάδα τα δάνεια.

Τα golden boys της εποχής. Αυτοί που αμείβονταν υψηλά, για να διαχειριστούν τα κονδύλια. Ακολούθησε η έκφραση λιμοκοντόρος.

Τα πρώτα έντονα σημάδια της χρεοκοπίας ήρθαν από την Αργεντινή. Η μεγάλη αγγλική τράπεζα ΒΑΝΚS, η οποία είχε επενδύσει στο δημόσιο χρέος της Αργεντινής, πτώχευσε και μαζί της κατέρρευσε και η χώρα.

Αυτό έχει ως συνέπεια και οι ομολογίες χωρών σαν την Ελλάδα, να γνωρίσουν πολύ σημαντική πτώση των τιμών τους.

Ο Τρικούπης, που είχε κερδίσει στις τελευταίες εκλογές, προχώρησε στην επιβολή νέων, πιο σκληρών μέτρων λιτότητας.

Επέβαλε βαριά δίδακτρα στα δημόσια σχολεία και στα πανεπιστήμια, έβαλε φόρο ακόμη και στα ζώα που σφάζονται.

Ο λαός αντέδρασε έντονα. Η μοναδική λύση ήταν να βρει κάποιο δάνειο, το οποίο θα του επέτρεπε να πληρώσει τα ληξιπρόθεσμα χρέη.

Δεν μπορούσαν να πληρωθούν οι μισθοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι.

Έπρεπε να βρεθούν χρήματα άμεσα. Η «τρόικα» της εποχής, που κατέφθασε, ήταν οι Αμερικανοί, οι Γερμανοί και οι Γάλλοι, που έστειλαν μια επιτροπή, να ελέγξει τα δημοσιονομικά μας.

Επικεφαλής ήταν ο φιλέλληνας Άγγλος διπλωμάτης, Σερ Έντουαρντ Λο.

Ο λόρδος συνέταξε ευνοϊκή έκθεση, για να βοηθήσει τον Τρικούπη, στην οποία ανέφερε μεταξύ άλλων, ότι δεν ήταν πρόβλημα μισθών, αλλά πόρων.

Οι ξένοι αποφάσισαν να μας δανειοδοτήσουν με 3.500.000 στερλίνες. Άλλωστε, η Ελλάδα ήταν η καλύτερη επένδυση για τα λεφτά τους.

Οι όροι του δανεισμού ήταν εξευτελιστικοί και οι ξένοι δεν ήθελαν να γίνει η καθιερωμένη συζήτηση κι έγκριση από τη βουλή.

Ήξεραν ότι ίσως η αντιπολίτευση του Θεόδωρου Δηλιγιάννη δεν θα το ενέκρινε και απαιτούσαν βασιλικό διάταγμα.

Το σωτήριο δάνειο εξαρτιόταν από τον βασιλιά Γεώργιο, ο οποίος έπρεπε απλώς να υπογράψει.

Παρά την κόντρα τους, ο Τρικούπης ήταν ιδιαίτερα ανεκτικός απέναντί του. Ειδικά όταν οι εφημερίδες κατηγορούσαν τον Γεώργιο, ότι ταξίδευε στο εξωτερικό για να συνευρεθεί με τη διάσημη ηθοποιό Σάρα Μπερνάρ.

Ο βασιλιάς όμως, πρώτα κερδοσκόπησε στο χρηματιστήριο με τα ελληνικά χρεόγραφα και μετά ενημέρωσε τον Τρικούπη για την άρνησή του, που σήμαινε οικονομική καταδίκη της Ελλάδας.

Η εφημερίδα Ακρόπολις, σχολιάζοντας τη στάση του βασιλιά και των τραπεζιτών που συνεργάζονταν μαζί του, έγραψε ένα σχόλιο, που η ιστορία επιβεβαίωσε:

«Αφού δεν μπόρεσαν να καταστρέψουν έναν άνδρα, θεώρησαν καλύτερο να καταστρέψουν ένα έθνος».

Στις 10 Δεκεμβρίου του 1893, ο Τρικούπης πήγαινε στη Βουλή, για ανακοινώσει την πτώχευση της Ελλάδας.